Avrupa Mimarlık Politikaları Forumu Slovenya’da Gerçekleştirildi

Yılda iki kez AB Dönem Başkanlığı’nı yürüten ülkeler tarafından evsahipliği yapılan Avrupa Mimarlık Politikaları Forumu (EFAP) Konferansı bu kez Slovenya Dönem Başkanlığı’nda 15-17 Haziran 2008 tarihleri arasında Ljubljana kentinde gerçekleştirildi. “Kentsel Yenileme: İklim Değişikliklerine Uyum Sağlamak” temasıyla oluşturulan konferans programına paralel olarak Forum yapılanmasının çalışma toplantıları da düzenlendi. Mimarlar Odası Forum programına Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Müsteşarı Sabri Erbakan’ın da yer aldığı bir delegasyon ile Türkiye adına katıldı. Ekim 2006’da Helsinki’de yapılan toplantıdan beri Forum’un resmî üyeleri arasında yer alan Mimarlar Odası, Slovenya konferansı programında gerçekleştirdiği bir sunuşla, Türkiye Mimarlık Politikası çalışmalarını katılımcılara aktardı.

“Kentsel Yenileme: İklim Değişikliklerine Uyum Sağlamak” temalı EFAP Slovenya Konferansı’nın alt temaları “Kentsel Gelişim – Kent Yönetimi”, “Kentsel Yenileme”, “Eski / Yeni: Kültürler Arası Diyalog” ve “Mimarlık Politikası” olarak belirlenmişti.

“Kentsel Gelişim ve Yönetim” teması altında yapılan sunuşlardan en ilginci, Niko Jurca tarafından yapılan “Sınır Kaybolduğunda, Sınırdaki Kentle Ne Yapılabilir?” başlıklı sunumdu. Sunumun konusu olan Slovenya’nın Nova Gorica kenti, Paris Barış Antlaşması’nın Yugoslavya ve İtalya arasındaki sınırları yeniden tanımlanması ve Gorizia eski kent merkezinin İtalya sınırlarına geçmesinin ardından, 1948 yılında Yugoslavya sınırında kurulan yeni bir kent. Daha sonra Slovenya’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle, kent Slovenya sınırları içinde kalmış. Tüm bu süreç içinde, kentin içinde bulunduğu bölgedeki yönetimin ve altyapının ikiye ayrılması, kentsel gelişim ve yönetim anlamında bir sarsıntıya neden olmuş. Daha sonra, AB’de sınırlar arası serbest dolaşımın başlamasıyla ise, bu kez ikiye ayrılan bölge tekrar birlikte yaşama şansı bulmuş. Şu anda iki kent parçası arasında çeşitli projeler gündemde.

“Kentsel Yenileme” oturumunda, çeşitli mimarlık ofisleri kentsel ölçekte yaptıkları çalışmaları aktararak, kentsel gelişme ve yenilemede mimarlığın önemini vurguladılar. Bu oturumda kapsamlı bir sunuş gerçekleştiren Danimarkalı genç mimar Bjarke Ingels’in çalışmaları oldukça ilgi topladı. 1974 doğumlu olan ve 2006 yılında kurduğu kendi ofisinde 50 kişilik bir ekiple çalışan Ingels, hayal kurmakla başlayan ve daha sonra inşa edilerek yeni kentsel yaşam biçimleri oluşturan çeşitli projelerini, enerjik ve renkli bir anlatımla sundu. Konferansta AB kurumları adına bulunan yetkililere seslenen Ingels, bazı ihale ve yarışma prosedürlerinde bürokratik engellere takıldıklarını söyleyerek, AB yasal düzenlemelerinin mimarların yaratıcılık boyutunu sınırlamayacak şekilde gerçekleştirilmesini dilediğini söyledi. Mimarın ürünleri için: www.big.dk

“Eski / Yeni: Kültürler Arası Diyalog” temalı oturumda, kuramsal birtakım çalışmalar üzerinden, kentsel yenilemede geçmişin mirası ile gelecek vizyonunun nasıl bir araya gelebileceği tartışıldı, kentsel yenilemenin sürdürülebilir gelişim için bir başlangıç noktası olabileceği vurgulandı.

“ Mimarlık Politikası” başlıklı oturumda Türkiye Mimarlar Odası adına Tuğçe Selin Tağmat tarafından gerçekleştirilen “Mimarlık Politikasında Türkiye Örneği” başlıklı sunuşta, Türkiye’de mimarlık politikası kavramının algılanma biçimi ve politikanın öncelikli konuları hakkında katılımcılara bilgiler verildi. Türkiye Mimarlık Politikası çalışmalarından bahsedilirken, özellikle 2006-2007 yılları boyunca, altı farklı kentte düzenlenen “Türkiye Mimarlık Politikasına Doğru Mimarlık ve Kent Buluşmaları” boyunca yapılan tartışmalar aktarıldı; “turizm politikaları, ulaşım ve çevre politikaları, göç, barınma ve kentleşme politikaları, kıyı planlamaları” gibi tematik örnekler üzerinden Türkiye’de mimarlık ve kentle ilgili temel sorun alanları hakkında fikir verildi. Şubat 2007’de yapılan basın toplantısıyla kamuoyuna duyurulan ve Mart 2007’de Cumhurbaşkanı’na sunulan metnin ana hatları anlatılarak, gelecekte planlanan çalışmalar özetlendi. Sunuş sonrasında, kendi politikalarını geliştirme sürecinde olan ve Türkiye’nin yaptığı çalışmayı ilginç bulan çok sayıda katılımcıyla fikir alışverişi sağlandı. Türkiye Mimarlık Politikası çalışmalarına www.mo.org.tr/mimarlikpolitikasi adresinden ulaşılabiliyor.

 

Sonuç Bildirgesi: Kentsel Yenileme ve İklim Değişikliği
Konferans sonucunda hazırlanan Kentsel Yenileme ve İklim Değişikliği Sonuç Bildirgesi, Avrupa Birliği Konseyi’nin gelecekteki toplantılarında değerlendirilmek üzere, aşağıda özetlenen mesajları içeriyordu:

• Mekansal ve kentsel planlama ve tasarımın, mimarlığın ve inşaatların gelecekteki iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynadığı; bu nedenle yapılı çevrenin artık geri dönüşü olmayan iklim değişikliği sürecine uyumlu hale getirilmesi gerektiği;
• İklim değişikliğine uyum sağlanabilmesi için yalnız yapılı çevreye ilişkin politikaların değil, aynı zamanda AB ölçeğinde bütüncül stratejilerin oluşturulması gerektiği; kentlerin kimliklerini ve güçlerini kaybetmeksizin ekonomik, sosyal ve çevresel olarak verimli hale getirilmelerinin önemli olduğu;
• Kentlerin planlanması ve tasarlanmasında öncelikli konulardan birinin yapılı çevre ile yeşil alanlar arasında denge kurulması olduğu ve ancak bu şekilde sera gazı emisyonlarının azaltılabileceği ve biyolojik çeşitliliğin korunabileceği;
• İç ve dış mekan tasarımlarının yalnızca enerji verimliliği hedefiyle değil, aynı zamanda aşırı sıcaklık koşullarında da iyi yaşam ve çalışma koşulları sunabilecek biçimde şekillendirilmesi ihtiyacı.

Bildirge aynı zamanda bu hedeflere ulaşılması için birtakım somut adımlar öneriyor:

• AB kurumlarının, iklim değişikliğiyle ilgili politikalarını mimari boyutu da dikkate alarak şekillendirmeleri;
• Üye Ülkeler ve bölgesel yönetimlerin AB Yapısal Fonları ve Uyum Politikası kapsamında sağlanan fonları, konut alanlarının yenilenmesinde kullanmaya öncelik vermeleri;
• Eğitim kurumlarının hem rutin eğitim müfredatlarına, hem de staj ve özel eğitimlerine, iklim değişikliğiyle mücadele ve yeni iklim koşullarına uyum konusunda programlar eklemeleri;
• Meslek örgütlerinin iklim değişikliği konusundaki yönetim süreçlerine daha etkin bir şekilde dahil edilmesi ve kamu yararına olan bu çalışmalardaki önemlerinin teyid edilmesi.

Forum konferanslarının her birinin sonunda kabul edilen bu bildirgelerin, Avrupa Birliği Konseyi’ne mesajlar aktarması ve gün geçtikçe AB Dönem Başkanlıklarının geleceğe yönelik çalışma programlarını etkileyebilecek bir nitelik kazanması nedeniyle, yakından takip edilmesi önemli görünüyor.

Slovenya Konferansı Sonuç Bildirgesi için:
www.mo.org.tr/UIKDocs/sloveniadeclaration.pdf

 

Sergilerle Slovenya Mimarlığı


Konferansın düzenlendiği hafta aynı zamanda kentte mimarlık etkinlikleriyle dolu bir hafta olarak düşünülmüştü. Konferans katılımcıları, bu etkinlikler sayesinde hem mimarlık ortamı ve hem de mesleki örgütlenme konusunda örnekler görme fırsatı buldu. Kentin farklı noktalarındaki sergiler, konferans katılımcıları için ilginç olduğu kadar, kentte yaşayanlar için de günlük bir etkinlik haline gelmişti:

• Forum programı boyunca Ljubljana Mimarlık Müzesi’nde açık kalan “Jože Plečnik 1872–1957” sergisi, Mimarlık Müzesi’ndeki malzemelerden yararlanılarak, Slovenya devleti, Ljubljana kent yönetimi ve Pompidou Müzesi’nin ortak finansmanıyla 1986 yılında hazırlanarak, ilk kez Paris’te sergilenmiş. Sergi şu anda Ljubljana Mimarlık Müzesi’nin kalıcı koleksiyonunda yer alıyor. 1872-1957 yılları arasında yaşan ve Otto Wagner’in öğrencisi olan Jože Plečnik Slovenyalılar için büyük önem taşıyan bir mimar. Prag ve Viyana’da da çok sayıda önemli eser veren mimarın Ljubljana’daki başta gelen yapıları arasında Ulusal Kütüphane (1936-41), Üçlü Köprü (1929-32), Pazar Binası (1940-42) ve St. Michel Kilisesi (1937-39) bulunuyor. Mimarın ürünleri hakkında geniş bilgiye www.plecnik.net adresinden ulaşılabiliyor. Slovenya’nın mimarlık, kent planlama, endüstriyel / grafik tasarım ve fotoğraf alanlarındaki resmi müzesi olarak görev yapan Ljubljana Mimarlık Müzesi’nin web sayfası: www.aml.si

• Slovenya Mimarlık ve Mekânsal Planlama Odası’nda açılan “Mimari Tasarım ve Yarışma Projeleri” sergisinde yapılan etkinlikte, Oda’nın yeni binası katılımcılara tanıtıldı ve Slovenya’da son dönemlerde açılan yarışmalar hakkında bilgi verildi. Oda’nın etkinlikleri hakkında bilgi için: www.arhiforum.si

• Ljubljana Kalesi’ndeki “2007 - Avrupa Birliği Mies van der Rohe Çağdaş Mimarlık Ödülü” sergisinde, 2007 yılında ödül alan yapıların yanı sıra, katılan projelerden yapılmış bir seçki de bulunuyordu. 2007 Ödül Programı, Ljubljana’da bulunan Matematik Fakültesi binasının da ödüllendirilmiş olması açısından Slovenyalılar için önem taşıyordu. Katılımcılar arasında yapılan seçkide, Türkiye’den Han Tümertekin ve Eylem Erdinç’in Çanakkale’de tasarladığı SM Evi de göze çarpıyordu. Ödül programı hakkında ayrıntılı bilgiye www.miesbcn.com/en/award.html sayfasından ulaşılabiliyor.

• Tivoli Kalesi’nde açılan “Slovenya’da Çağdaş Mimarlık” sergisi, ülkede son dönemde yapılan nitelikli yapıları görmek için bir fırsat sundu. Bu yapılar arasında, resmi program içinde katılımcılarla birlikte gezilen Mies 2007 Ödülü sahibi Matematik Fakültesi’nin yanı sıra, Öğrenci Yurdu ve Kale Füniküleri gibi kent içinde öne çıkan birtakım projeler ilgi çekiyordu.

• Tivoli Parkı’ndaki yürüyüş yolunda, açık havada gezilebilen “Fotoğrafta Mimarlık: Art Nouveau” sergisi, mimar-fotoğrafçı Miran Kambič’in Slovenya’daki Art Nouveau mirasına ilişkin çektiği fotoğraflardan oluşuyordu.

 

Bir sonraki Forum konferansı 9-11 Ekim 2008 tarihlerinde Fransa’nın Bordo kentinde gerçekleştirilecek. Konferans temasının mimarlık ve sürdürülebilir gelişimle ilgili olarak oluşturulması bekleniyor.

Avrupa Mimarlık Politikaları Forumu (EFAP) hakkında gelişmeleri izlemek için:
www.efap-fepa.eu