Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 14 Nisan 2012 tarih ve 28264 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in 2. maddesinin, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 58. maddesinin 2. fıkrasının üçüncü paragrafının son cümlesini değiştiren, “Ayrıca, noter tasdikli imza sirküleri, sosyal güvenlik numarası ve vergi kimlik numarası da idareye verilir.” şeklindeki cümlesinin iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması istemiyle dava açıldı.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 58. maddesindeki “İdare; aynı zamanda, Kanuna ve mevzuata aykırı uygulama nedeniyle süreli olarak faaliyetleri kısıtlanan fenni mesullerin bu durumu hakkında bilgilenmek ve aşağıda belirlenen inşaat alanı sınırlamalarının denetimini sağlamak üzere, ilgili meslek odasınca düzenlenen, sicil durumunu ve fenni mesuliyet üstlenilen işin adı ile fenni mesulün üzerinde bulunan fenni mesuliyete ilişkin inşaat alanını (m2) belirtir belgeyi ister.” düzenlemesi 3 Nisan 2012 tarihli ve 28253 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in 3. maddesi ile değiştirilmiş, yerine “İdare; aynı zamanda, kanuna ve mevzuata aykırı uygulama nedeniyle süreli olarak faaliyetleri kısıtlanan fenni mesullerin bu durumu hakkında bilgilenmek ve aşağıda belirlenen inşaat alanı sınırlamalarının denetimini sağlamak üzere, ilgili fenni mesulce düzenlenen, sicil durum taahhütnamesini ve fenni mesuliyet üstlenilen işin adı ile fenni mesulün üzerinde bulunan fenni mesuliyete ilişkin inşaat alanını (m²) belirtir belgeyi ister.”kuralı ile meslek odası belgesi yerine mimar ve mühendislerin taahhütnamesinin alınması öngörülmüştür.

Bu değişiklik yapılırken 58. maddesinin 2. fıkrasının üçüncü paragrafının son cümlesinde “Ayrıca, noter tasdikli imza sirküleri, ek-5’te yer alan oda kayıt belgesi örneği, sosyal güvenlik numarası ve vergi kimlik numarası da idareye verilir.” Denilerek fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin oda kayıt belgesi ibrazı şartı getirilmişti.

Ancak davalı Bakanlık 14 Nisan 2012 tarihli ve 28264 sayılı Resmi Gazete’de yayınladığı ikinci bir değişiklikle “Ayrıca, noter tasdikli imza sirküleri, sosyal güvenlik numarası ve vergi kimlik numarası da idareye verilir.” denilerek, fenni mesul olan mimar ve mühendislerin vergi kimlik numarası, sosyal güvenlik numarası gibi bilgileri idareye vermeleri gerektiği kuralı muhafaza edilmiş ancak bunlardan daha öncelikli olarak kontrol edilmesi gereken meslek mensubu olup olmadığını gösteren “oda kayıt belgesi” ni vermeleri şartı ortadan kaldırılmıştır.

Mimar ve mühendislerin Odalara üyeliği ve denetimine ilişkin düzenlemelerde yapılan bu değişiklik eksik düzenleme nedeniyle başta Anayasa olmak üzere, 6235 sayılı TMMOB Kanunu’na, 3194 sayılı İmar Kanunu’na, yargı kararlarına, kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırı olduğundan iptali gerekmektedir.

Mimar ve mühendis odalarının üyeleri üzerindeki denetim yetkisi ellerinden alınmaktadır.

Mimar ve Mühendis Odalarının en temel işlevi, mimar ve mühendislerin üyelik, sicil denetimi ve belgelendirmelerini sağlamaktır. Yapılan Yönetmelik değişikliği ile, mimar ve mühendislerle meslek odaları arasındaki ilişkiye müdahale edilmekte, meslek odaları işlevsiz ve etkisiz kılınmaktadır. Zorunlu olan üyeliğe dair meslek odası belgesinin aranması şartının kaldırılması Odaların anayasal ve yasal yetkisine müdahale niteliğinde, Oda ile üyesi arasındaki bağı koparan bir düzenlemedir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan bu Yönetmelik değişikliği Anayasa’nın başta 2. ve 135. maddelerine aykırı olmakla birlikte, kanunla kurulan kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına yine kanunla tanınmış olan yetki ve görevleri yönetmelik düzenlemeleri ile ortadan kaldırmaya yönelik olmakla esasen Anayasa’nın 123. maddesine de aykırıdır.

Yapılan değişiklikler meslek odalarının üyeleriyle olan bağın koparılarak etkinliklerinin kısıtlanmasıyla birlikte gelir kaynaklarını daraltma ve güçsüzleştirme amaçlarına yöneliktir. Bu tutum, çoğulcu demokratik düzenle bağdaştırılamaz.