1 Mayıs 2023

1 Mayıs tüm dünyada; insan onuruna yaraşır bir yaşam sağlayacak, eşitliğe dayalı, örgütlenme ve çalışma haklarına dair hiçbir ayrım, kısıtlama ve mahrumiyetin yaşanmadığı, adil ve elverişli çalışma koşullarına erişim için baskı ve haksızlıklara karşı mücadele ve dayanışma günü olarak kutlanmaktadır.

Çalışma hayatının, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırma ve köleleştirme süreçleriyle şekillendiği ülkemizde ise 1 Mayıs; temel insan hak ve özgürlüklerinin kısıtlandığı baskılara karşı mücadele ile özdeşleşmiştir.

Ekonomik, sosyal ve siyasal krizin etkileri ile giderek ağırlaşan ve güvenceden uzaklaşan çalışma koşullarında işsizlik, kayıt dışı istihdam ve sömürü giderek artmaktadır. İnşaat, madencilik ve tarım gibi emek-yoğun sektörlerde; kamu denetimini, işçi sağlığı ve iş güvenliğini yok sayan azami rant hırsı, üretim baskısı ve denetimsizlik nedeniyle iş cinayeti sayıları gün geçtikçe artmaktadır. Bu aykırı uygulamaların bir örneği, 2022 yılında Amasra’da gerçekleşen maden felaketinde 42 maden işçisinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmıştır.

Cumhuriyet tarihinin en ağır iş cinayetleri olan Soma, Mecidiyeköy ve Ermenek felaketlerine sebep olan koşulların devam etmesine karşın; hizmet alımı, taşeronlaşma, üretim zorlaması, bilim ve teknolojiye aykırı işletme yöntemleri ve denetim yetersizliği sürdürülmektedir.

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan depremlerin etkisi en fazla rant amaçlı planlama kararları alınan kentlerimizde görülmüştür. Yoğun yapılaşma koşulları, alınması gereken önlemlerin uygulanmasını neredeyse olanaksız hale getirmiştir. Afet sonrası acil müdahale ve iyileştirme süreçlerindeki koordinasyon ve planlama eksikliği nedeniyle çalışan, işsiz ve yoksul yurttaşların barınma, beslenme ve sağlık hizmetleri gibi yaşamsal ihtiyaçlara erişimi daha da zorlaşmıştır. Afetler karşısında güvencesiz kalan yurttaşlarımız iş ve gelir kayıplarına karşı korunamadığı gibi, bölgede artan salgın hastalıklara karşı da savunmasız bırakılmıştır.

Son yirmi yıl içinde benimsenen finans ve sermaye odaklı yapılanma ve politikalar; emek sömürüsüne ve insanlık onuruna yakışmayan çalışma koşullarına yol açmış, çalışma barışı yok olmuştur. Emekçilerin tüm özlük haklarını ve çalışma koşullarını güvence altına alması gereken hukuki ve kamusal denetim özel sektöre devredilmiş; örgütlenme ve grev hakları kısıtlanmış; taşeron işçi istihdamı kalıcı hale getirilmiş; kıdem, ihbar tazminatı ve iş güvencesi ortadan kaldırılmış; işçilerin kiralanmasının, yoksullaşmasının, işverenlerin iş cinayetlerinin sorumluluğundan kurtarılmalarının önü açılmıştır. Nitelikli mimarlık ve planlama hizmetlerine erişim engellenirken; niteliksiz, yetersiz ve eşit olmayan mesleki hizmet yasallaştırılmış, mesleki hak ve yetkiler kısıtlanmıştır.

Devlet, çalışanların yaşam standartlarını yükseltmek, çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemek ve çalışma barışını sağlamak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Çalışma koşulları; nitelikli, eşitlikçi, özgürlükçü, adil ve insanlık onuruna yaraşır bir yaşam sağlamak üzere düzenlenmelidir.

Mimarlar Odası olarak; tüm çalışanların ve meslektaşlarımızın sağlığı için gerekli önlemlerin ivedilikle alınması gerektiğini; emekçileri güvencesizlik, yoksulluk, işsizlik, sömürü ve ayrımcılığa terk eden sermaye odaklı politikalara karşı mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğimizi vurguluyoruz.

İnsan onuruna yaraşır demokratik, özgür, emekten ve emekçiden yana olan, çalışma ve yaşam koşullarının sağlandığı güvenli, sağlıklı ve barış içinde bir gelecek dileğiyle 1 Mayıs Emek, Mücadele ve Dayanışma Gününü kutluyoruz.

Değerli kamuoyumuza saygı ile duyurulur.

TMMOB MİMARLAR ODASI

MERKEZ YÖNETİM KURULU