27 Ekim 2011 tarihinde, Mimarlar Odası Genel Sekreteri Necip Mutlu, Genel Sekreter Yardımcısı Sibel Baş ve Mimarlar Odası Van Şube Başkanı Şahabettin Öztürk; Van şehir merkezi, Van Erciş karayolu üzerindeki Canik köyü ve Erciş şehir merkezi güzergâhını takip ederek incelemede bulunmuş ve ön tespit çalışmaları yapmışlardır.

Van Şehir Merkezi

Van şehir merkezinde beş yapının tamamen yıkıldığı, bunlardan dördünün Kazım Karabekir Caddesi Ticaret Lisesi’nin batısında bulunduğu görülmüştür. Sigorta Binası’nın kuzeyinde yer alan toplamda 32 daireli 2 blok ve bu blokların doğusunda yer alan 2–3 katli yapının tamamıyla yıkıldığı gözlenmiştir.

Van şehir merkezinde yıkılan 32 dairelik bu 2 bloğun zemin katının yakın zamana kadar Renault servisi olarak kullanılmasından dolayı kolonların kesildiği öğrenilmiştir.

Van şehir merkezinde Vilayet Binası’nın doğusunda yer alan Paris Oteli’nin ek bölümünün de tamamıyla yıkıldığı, yıkılırken ana binaya ve karşısındaki binaya da hasar verdiği tespit edilmiştir. Şehrin muhtelif mahallelerinde yapılan incelemelerde çok sayıda orta, ağır ve hafif hasarlı yapılar tespit edilmiş, daha detaylı teknik inceleme yapılması gerekliliği görülmüştür.

Yapılardaki hasarlarda ağırlıklı olarak pencere kenarları ve tuğla dolgu alanlarda çatlaklar gözlenmiştir. Bu durumdan ötürü kentte yaşayanlar evlerini kullanmakta tereddüt etmektedir.

Kentte ticari hayat henüz hareketlenmemiş, kentlilerin büyük çoğunluğu kenti terk etmiş ve etmektedir.

Deprem Bölgesindeki Üyelerin Durumu

Mimarlar Odası Van Şube Yönetim Kurulu deprem sonrası toplantı yaparak, şubeye bağlı üyelerle iletişime geçmiştir. Oda üyesi mimarların bulundukları yapılardan tamamen yıkılan olmamıştır. Yalnız Erciş’te aktif olan üyemiz Mustafa Arslan’ın yaşadığı binada hasar oluşmuş ve üyemiz yaralanmıştır.

Mimar meslektaşlarımızın çoğunluğu kenti terk etmiştir. Genel durum deprem psikolojisi ve binaların oturulabilirliği sağlanana kadar kentlilerin ve meslektaşlarımızın kentten ayrılma eğiliminde olduklarıdır.

Mimarlar Odası Van Şube Binası

Mimarlar Odası Van Şubesi Hizmet Binası’nın ana giriş kapısının bulunduğu bölümde bazı hasarlar bulunmakta olup, binaya girilememektedir. Oda katında yer yer duvar çatlakları vardır. Van Şube binası şu anda kullanıma kapalıdır. Binanın sağlamlığıyla ilgili kesin karar verildikten sonra kullanıma açılacaktır.

Erciş Van Karayolu üzerindeki Kırsal Alan – Canik Köyü

Erciş-Van karayolu üzerinde uğranan, şehir merkezine 45 km uzaklıktaki Canik Köyü’nde tamamen yıkılan yapılarda ölü sayısı 12 dir. Köydeki kerpiç ve moloz taşla inşa edilmiş tandır evi, ahır, samanlık ve bazı evlerin tamamıyla yıkık olduğu; geri kalanlarda yer yer orta ve ağır hasar olduğu tespit edilmiştir.

Genel olarak bütün köylerde yardımların dağıtımında ve ihtiyaç sahiplerine ulaşımında sorunlar vardır. Canik Köyü’nde 20 aileye 5 Kızılay çadırı dağıtılmıştır. Köylüler gıda ve diğer ihtiyaçlarını kendileri karşılamaktadırlar.

Kırsal kesimlerde profesyonel arama ekipleri yerine halkın kendi çabalarıyla kurtarma çalışmaları yaptıkları gözlenmiştir.

Erciş Şehir Merkezi

Erciş şehir merkezinde yaklaşık 100 adet çok katlı binanın yıkıldığı, bu binaların pek çoğunda kurtarma kazısı yapılmadığı, özellikle seçilen birkaç binada kurtarma çalışmaları yapıldığı ve devam ettiği gözlenmiştir. Kentte enkaz kaldırma çalışmaları da başlamıştır.

Kentte yardım miktarı konusunda bir sorun olmamasına rağmen organizasyon sorunu olduğu; çadır hariç sağlık, gıda yardımlarının yeterli olduğu tespit edilmiştir. Yardım konvoylarında hemen her kentten yardım tırlarının varlığı gözlenmiştir. Afetzedelerin çadır ihtiyacı halen devam etmektedir.

Erciş şehir merkezinde orta ve ağır hasarlı yapı sayısı kesin tespit edilmemiştir, ancak yaklaşık 1000 yapının orta ve ağır hasarlı olacağı tahmin edilmektedir.

Ayrıca orta hasarlı cami minarelerinin ve bina bacalarının tehlike arzettigi tespit edilmiştir. Ağır hasarlı yapıların ivedilikle yıkılması gerekmektedir.

Bazı bölgelerde çadır kentlerin oluşturulduğu ama bunun dışında Van ve Erciş’te tekil olarak konut çevrelerinde çadırların kurulduğu gözlemlenmiştir.

Erciş’te Van yolu üzerindeki yapıların yıkımına ticari alanda bulunmalarından ötürü galeri, market ve benzeri işlevler için geniş açıklık tercihi, kolon kesimi ve tüm bunların yanı sıra kotu isçilik ve malzeme seçimi yanlışlığı sebep olmuştur.

Erciş şehir merkezinin 77000 nüfusa sahip olduğu ve merkezde bulunan yapılardan yalnızca 500’unun ruhsatlı olduğu bilgisi edinilmiştir. Ruhsatlı yapıların yaklaşık %30’u mimar imzasına sahipken % 70’inin tekniker veya mühendisler tarafından imzalandığı öğrenilmiştir. Yıkılan yapıların 1990 sonrasına ait olduğu bilgisine ulaşılmıştır.